< Alle onderwerpen
Afdrukken

Emoties en gevoelens: wat is het verschil?

Heb je ooit gezegd dat je teleurstelling voelde, terwijl je eigenlijk ‘boos’ was? Of misschien beschreef je een gevoel van ongemak, terwijl het eigenlijk angst was die je lijf overnam? We spreken vaak over gevoelens in plaats van emoties, omdat gevoelens subtieler zijn en in de communicatie met anderen vaak beter werken. Als je bijvoorbeeld zegt dat je boos bent of angstig, kan dat de ander afschrikken, waardoor je uit verbinding raakt. Maar als je zegt  dat je het spannend vindt of dat je iets niet prettig vond, dan blijft de ander vaak luisteren. Maar wat is eigenlijk het verschil tussen emoties en gevoelens? Dit artikel duikt in de basis achter emoties en gevoelens, onderzoekt hun verschillen en overeenkomsten en laat zien hoe lichaamsgerichte therapie je kan helpen om er bewuster mee om te gaan.

A person stands facing a wall with fists raised, symbolizing frustration or despair in a dimly lit room.

Wat kenmerkt emoties

Emoties zijn primaire, automatische reacties van je lichaam op een situatie. Ze worden gestuurd door instinctieve overlevingsmechanismen. Denk aan angst, blijdschap, boosheid, verdriet, schaamte en walging. Deze reacties ontstaan vaak voordat je er bewust van bent. Een verhoogde hartslag, gespannen spieren of tranen zijn voorbeelden van hoe emoties zich in het lichaam kunnen manifesteren.

Emoties zijn de drijvende kracht achter hoe we ons voelen en gedragen. En ze zijn ook uniek; een situatie die de één angstig maakt, kan bij een ander boosheid oproepen. Dat verschil is al bij baby’s te zien.

Volgens het boek Omarm je emoties van Ronald J. Frederick, is een van de grootste uitdagingen bij emoties dat veel mensen zijn opgegroeid met het idee dat ze emoties moeten onderdrukken. Dit kan leiden tot een blokkade in het voelen en verwerken van emoties, waardoor deze zich vastzetten in het lichaam. Het toelaten van emoties, hoe ongemakkelijk ook, is juist een belangrijke stap naar heling.

Wat zijn gevoelens?

Gevoelens zijn subjectieve ervaringen die ontstaan wanneer je bewust wordt van een emotie en deze interpreteert. Ze zijn complexer en meer verbonden met je persoonlijke context, zoals je herinneringen, gedachten en overtuigingen. Waar emoties kortdurend zijn, kunnen gevoelens langer aanhouden. Bijvoorbeeld: angst (emotie) kan zich ontwikkelen tot een langdurig gevoel van onzekerheid.

Frederick benadrukt dat gevoelens vaak voortkomen uit onze interpretaties en overtuigingen, wat kan verklaren waarom ze soms overweldigend of moeilijk te begrijpen zijn. Het leren herkennen en benoemen van je gevoelens kan een cruciale stap zijn in het krijgen van meer grip op je innerlijke wereld.

Het verschil en de samenhang

  • Emoties zijn biologisch, instinctief en universeel.
  • Gevoelens zijn bewuster, complexer en individueel.

Emoties en gevoelens zijn nauw met elkaar verbonden. Emoties vormen de basis voor gevoelens en gevoelens kunnen op hun beurt invloed hebben op hoe je toekomstige emoties ervaart. Bijvoorbeeld, als je herhaaldelijk angst ervaart in sociale situaties, kan dit zich ontwikkelen tot een gevoel van sociale onzekerheid.

Gevoelens benoemen in communicatie

Wat je vast wel herkent, is dat mensen in gesprekken sneller geneigd zijn om gevoelens te benoemen dan emoties. Gevoelens, zoals ‘ongemak’ of ‘spanning’, klinken zachter en subtieler dan emoties, zoals ‘boosheid’ of ‘angst’. Dit heeft vaak een belangrijke sociale functie: gevoelens zijn minder confronterend en zorgen ervoor dat de ander blijft luisteren.

Als je bijvoorbeeld zegt dat je boos bent, kan dat de ander afschrikken of in de verdediging laten schieten. Maar zeg je dat je het niet prettig vond hoe iets ging, dan blijft er meer ruimte voor een gesprek. Hetzelfde geldt voor bijvoorbeeld angst: door te zeggen dat je het spannend vindt om op de snelweg te rijden in plaats van te benoemen dat je angst voelt, creëer je vaak meer begrip bij de ander.

Dit verschil in communicatie benadrukt hoe belangrijk het is om zowel emoties als gevoelens te herkennen. Het kan helpen om bewuster te kiezen welke woorden je gebruikt, afhankelijk van de situatie en wat je wilt bereiken in het contact met de ander.

Emoties en gevoelens in lichaamsgerichte therapie

In mijn praktijk voor massagetherapie, een vorm van lichaamsgerichte therapie waarbij aanraking de basis vormt, werk ik met zowel emoties als gevoelens. Lichaamsgerichte therapie speelt een unieke rol bij het naar boven brengen van wat in het lichaam is opgeslagen. Dit kunnen emoties zijn die direct lichamelijke reacties oproepen, zoals spanning, een brok in de keel of een drukkend gevoel op de borst. Het bewust voelen van deze signalen helpt om emoties te herkennen en te verwerken.

Frederick beschrijft hoe het lichaam een cruciale rol speelt bij het ervaren en verwerken van emoties. Door aandacht te geven aan lichamelijke sensaties, zoals warmte, druk of trilling, kun je in contact komen met wat er werkelijk in je leeft. Dit is precies waar lichaamsgerichte therapie op aansluit: het helpt je om te luisteren naar de taal van je lichaam.

Gevoelens vragen vaak om een andere benadering. Omdat ze complexer zijn en meer verbonden met gedachten, herinneringen en persoonlijke interpretaties, is het belangrijk om cliënten de ruimte te geven om hun ervaringen te verwoorden. Dit helpt cliënten om het verhaal achter hun lichamelijke sensaties te begrijpen.

Een specifieke aanpak voor emoties en gevoelens

In mijn praktijk onderzoeken we samen wat het lichaam te vertellen heeft. Daarbij kunnen we emoties en gevoelens tegenkomen. Voor emoties kan een passende aanpak gericht zijn op het ondersteunen van het lichaam bij het toelaten en verwerken van wat zich aandient, bijvoorbeeld door zachte aanraking, holistic pulsing of het begeleiden van ademhaling. Dit helpt om emoties in beweging te brengen en het lichaam ruimte te geven.

Bij gevoelens richt ik me op het creëren van een veilige omgeving waarin cliënten hun ervaringen kunnen delen. Gevoelens vragen om reflectie en een bewuste verbinding met gedachten en ervaringen. Samen onderzoeken we patronen en overtuigingen die achter bepaalde gevoelens schuilgaan. Dit helpt cliënten om helderheid en begrip te vinden en een diepere verbinding met zichzelf op te bouwen.

Kortom

Het verschil tussen emoties en gevoelens begrijpen, kan je helpen om beter in contact te komen met jezelf. Emoties zijn de primaire reacties van je lichaam, terwijl gevoelens je bewuste ervaring daarvan vertegenwoordigen. In lichaamsgerichte therapie spelen beide een belangrijke rol. Emoties worden vaak direct in het lichaam gevoeld en verwerkt, terwijl gevoelens meer introspectie en cognitieve verwerking vragen.

Het toelaten van emoties is een krachtig middel om los te komen van oude patronen en vrijer te leven. Door lichaamsgerichte therapie kun je leren om zowel emoties als gevoelens ruimte te geven. Dit helpt je niet alleen om spanningen los te laten, maar ook om jezelf op een dieper niveau te begrijpen.

Wil je meer ontdekken over wat de in jouw lichaam opgeslagen emoties en gevoelens je willen vertellen? Neem dan gerust contact met me op of boek een kennismakingssessie.


Voor dit artikel heb ik gebruik gemaakt van verschillende bronnen, waaronder:

Frederick, Ronald J. (2014) Omarm je emoties; vrij van angst voor je gevoelens. Uitgeverij Boom.

Inhoudsopgave
error: De inhoud is beschermd