Stress –het is als die oude vriend die je soms knuffelt en soms slaat. Stress is overal en het is een onvermijdelijk onderdeel van ons dagelijks leven. Maar wat als ik je vertel dat stress niet alleen een schurk is en, in zijn juiste dosis, zelfs je beste bondgenoot kan zijn? En dat stress ook een tikkende tijdbom kan zijn als je het niet onder controle hebt? In deze blog duiken we dieper in de wereld van stress, hoe het ons kan motiveren of overweldigen en hoe massagetherapie kan fungeren als een sleutel tot het herstel van de balans.
Lees verder om erachter te komen hoe je stress onder de duim kunt houden en je leven in eigen hand kunt houden.
Stress in de moderne wereld
Stress is als een ingebouwde alarmbel die ons aanspoort om in actie te komen. Het is onze natuurlijke ‘vecht- of vlucht’-reactie die ons levensreddende energie en alertheid geeft. Dat is natuurlijk erg handig. Denk aan het instinctieve besluit om terug te stappen van het zebrapad als een auto met hoge snelheid nadert. Stress is ons oeroude overlevingsmechanisme dat nog steeds van pas komt.
Echter, ons stresssysteem treedt niet alleen in werking treedt bij levensbedreigende situaties. Het begint ook te zoemen bij hedendaagse zaken zoals een deadline, een conflict op het werk of thuis, een reorganisatie, de sluiting van de school van onze kinderen en zelfs die ene tinder-afspraak. Deze situaties vormen geen direct gevaar voor ons leven, maar ze kunnen wel gevoelens van afwijzing en sociale uitsluiting opwekken – iets dat in vervlogen tijden levensbedreigend was. Als je daarbij bedenkt dat we ten opzichte van vroegere tijden in een hogere versnelling leven, meer informatie binnen krijgen via (sociale) media en meer en grotere en lossere netwerken hebben, dan is het niet gek dat ons stresssysteem dagelijks ongelooflijk veel signalen binnenkrijgt die kunnen worden opgepikt als ‘gevaar’.
De energiedans van stress
Maar even terug naar wat stress nu is. Stress is eigenlijk niets anders dan vrijmaken van energie die we nodig hebben om uitdagende of bedreigende situaties aan te pakken, zowel mentaal, fysiek als emotioneel en om ons daarna weer veilig te kunnen voelen. Daarnaast hebben we die energie ook nodig voor de dagelijkse gang van zaken, zoals opstaan, naar school of werk gaan, eten en nog veel meer. In de kern is stress dus een trouwe metgezel in ons leven.
Het zenuwstelsel als regisseur
Hoe werkt dat systeem van stress, energie en actie dan eigenlijk? In ons lichaam wordt ons stress- en rustevenwicht gereguleerd door ons autonome zenuwstelsel. Dat speelt een belangrijke rol bij de regulatie van al onze basislichaamsfuncties,. Het sympathische deel zorgt voor actie en energie, terwijl het parasympathische deel verantwoordelijk is voor ontspanning en herstel. Gedurende de dag wisselen deze toestanden elkaar af en beide toestanden zijn nodig om gezond te blijven.
Rol sympathische zenuwstelsel bij gevaar
Als ons systeem waarneemt dat het niet pluis is, en dat vindt via het sympathische zenuwstelsel in een fractie van een seconde, dus sneller dan dat wij kunnen bedenken of het onveilig is, een reactie plaats. Ons lichaam maakt adrenaline vrij en dat hormoon zorgt ervoor dat onze hartslag en ademhaling versnellen, zodat er meer zuurstof in het bloed komt en dat meer van dat zuurstofrijke bloed gaat naar onze spieren in armen en benen wordt gestuurd. Je kent het bonzen van je hart in je borst wel. Ons lichaam is zo klaar om snel en effectief te reageren op gevaar.
Tegelijkertijd worden de niet-essentiële lichaamsfuncties, zoals spijsvertering, immuunsysteem, voortplanting en pijnwaarneming, onderdrukt.
Rol parasympathische zenuwstelsel
Als ons systeem signalen oppikt dat de dreiging is verminderd en het veilig is, dan wordt ons parasympathische zenuwstelsel actief. Adrenaline wordt vrij snel weer afgebroken en onze hartslag en ademhaling vertragen, de spijsvertering komt weer op gang en de lichaamscellen worden gevoed en ons immuunsysteem beschermt ons weer tegen ziekteverwekkers. Kortom, ons lichaam komt tot rust, vult de energievoorraad aan en beschermt ons weer tegen ziektes.
Wanneer stress de overhand neemt
Problemen ontstaan wanneer stress zich langdurig en in overvloed voordoet en ons lichaam onvoldoende rust- en hersteltijd krijgt.
Als er sprake is van langdurige stress, dan komt na de adrenaline, dat vooral wordt vrijgemaakt bij acute situaties, cortisol vrij. Dit hormoon heeft verschillende functies, waaronder het helpen handhaven van energieniveaus gedurende een langere periode van stress. Het zorgt ervoor dat glucose beschikbaar is voor de spieren en de hersenen, wat nuttig is als je in een voortdurende staat van alertheid verkeert. Echter, overmatige en langdurige cortisolproductie kan schadelijk zijn, leidend tot problemen zoals vermoeidheid, immuunsysteemonderdrukking en het uiteindelijk bijdragen aan aandoeningen zoals een burn-out. Ons lichaam is simpelweg niet ontworpen om continu in een staat van paraatheid te verkeren.
Het is cruciaal om te beseffen dat het niet de stress op zich is die schadelijk is, maar eerder hoe we ermee omgaan, hoeveel stress we dagelijks ervaren en wat we doen met de benodigde momenten van rust en herstel: negeren of er voldoende tijd voor inruimen?
Rust terugbrengen met massagetherapie
Holistische massagetherapie kan dienen als een helende balsem voor ons zenuwstelsel door het parasympathische systeem te stimuleren. Tijdens een massagebehandeling, vooral een ontspannende en kalmerende massage, ervaart het lichaam fysieke aanraking en druk. Deze aanraking activeert sensoren in de huid en spieren die signalen naar de hersenen sturen. De hersenen interpreteren deze aanraking als geruststellend en veilig.
Dit gevoel van veiligheid is essentieel om het parasympathische zenuwstelsel te activeren. Wanneer ons lichaam zich veilig voelt, neemt het parasympathische systeem de controle over. Dit zorgt uiteindelijk voor een algemeen gevoel van ontspanning, opladen en welbevinden.
Kortom
Stress is geen vijand, maar eerder een nuttige metgezel die uit de pas kan gaan lopen als je niet goed op hem past. Holistische massagetherapie kan een waardevolle hulp zijn in het aangaan en vasthouden van een gezonde relatie met stress in een wereld die soms te veeleisend kan zijn.
